ការដឹកនាំជាកត្តាសំខាន់បំផុតមួយដែលកំណត់ជោគជ័យ ឬបរាជ័យរបស់សហគមន៏
ស្ថាប័នអង្គការ ឬប្រទេសជាតិ។ លោកយ៉ន ម៉ាក្សវែល (John Maxwell) អ្នកឯកទេសដ៏ល្បីនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំបាននិយាយថា
“អ្វីៗទាំងអស់ងើបឡើង ឬធ្លាក់ចុះដោយសារតែភាពជាអ្នកដឹកនាំ”។ ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃជាតិនីមួយៗបានបញ្ជាក់ម្តងហើយម្តងទៀតថា នៅពេលដែលមានអ្នកដឹកនាំល្អមកដឹកនាំ
ជាតិមួយនោះបានសុខ រុងរឿង និងថ្កុំថ្កើន។ ផ្ទុយទៅវិញ នៅពេលដែលមានអ្នកដឹកនាំមិនល្អមកកាន់ចង្កូតប្រទេសជាតិ
ប្រទេសនោះតែងជួបការចលាចល ភាពវឹកវរ មហន្តរាយ អត់ឃ្លាន និងបង្កទុក្ខលំបាកជាច្រើនដល់ប្រជារាស្រ្ត។
នៅក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ
អ្នកដឹកនាំប្រទេសត្រូវបានជ្រើសរើសដោយប្រជាពលរដ្ឋតាមរយៈការបោះឆ្នោត
ហេតុដូច្នេះហើយ ជាការសំខាន់ណាស់ដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រូវយល់ដឹង និងចេះកត់សំគាល់ពីលក្ខណសម្បត្តិរបស់អ្នកដឹកនាំល្អ
ដើម្បីពួកគេអាចសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសបានត្រឹមត្រូវក្នុងពេលបោះឆ្នោតម្តងៗ។
នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលបានកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣មក ការយល់ដឹងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអំពីភាពជាអ្នកដឹកនាំល្អបែបប្រជាធិបតេយ្យមានសារៈប្រយោជន៏ខ្លាំងសំរាប់ការកសាងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យមួយដ៏ត្រឹមត្រូវ។
នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋ យល់ដឹងច្បាស់ពីលក្ខណសម្បត្តិរបស់អ្នកដឹកនាំល្អ ចេះសង្កេត
កត់សម្គាល់តាមរយៈពាក្យសំដី ទង្វើ និងការបង្ហាញពីរបៀបធ្វើការ ការព្យាយាមតស៊ូរបស់អ្នកដឹកនាំ
ពលរដ្ឋអាចវាយតម្លៃបានថា តើក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយខ្មែរ ដែលប្រកួតប្រជែងគ្នា មួយណា ឬក្រុមណាដែលពួកគាត់អាចទុកចិត្តបាន ដើម្បីផ្តល់ទំនុកចិត្ត និងសំឡេងគាំទ្រ ដើម្បីមានសិទ្ធិទៅរៀបចំចាត់ចែងដឹកនាំប្រទេសជាតិតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ។ ខាងក្រោមនេះជាលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចស្វែងយល់
និង កត់សម្គាល់អំពីភាពជាអ្នកដឹកនាំល្អនៃអ្នកនយោបាយដែលកំពុងប្រកួតប្រជែងនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ ៖
១. សុចរិតភាព
យើងអាចកត់សម្គាល់បានទៅលើអ្នកនយោបាយណាមួយ ឬក្រុមនយោបាយណាមួយថាមានសុចរិតភាពតាមរយៈនៃការស្តាប់ពាក្យសំដី និងសង្កេតពីទង្វើរបស់គាត់។ អ្នកដែលមានសុចរិតភាពខ្ពស់គឺមានភាពស៊ីសង្វាក់គ្នាខ្លាំងរវាងពាក្យសំដីនិងទង្វើរបស់គាត់។ អ្នកដឹកនាំបែបនេះតែងគោរពពាក្យសន្យា និយាយយ៉ាងណាធ្វើយ៉ាងនោះ ចេះទទួលកំហុស មិននិយាយកុហកបោកប្រាស។ ភាសាចាស់បុរាណច្រើននិយាយថា “ហ៊ានថា ហ៊ានធ្វើ ហ៊ានទទួលខុសត្រូវ”។ អ្នកនយោបាយដែលមានសុចរិតភាពខ្ពស់ តែងមានទឹកចិត្តស្មោះត្រង់ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្លួន គាត់មិនយកសេចក្តីទុកចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅដោះដូរដើម្បីអំណាច លាបសក្ការៈផ្ទាល់ខ្លួនឡើយ។ ពួកគាត់និយាយការពិតជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនូវអ្វីដែលអាចធ្វើបាន និងអ្វីដែលមិនអាចធ្វើបាន។
អ្នកដឹកនាំដែលខ្វះសុចរិតភាព
ឬមានសុចរិតភាពទាប ចូលចិត្តនិយាយអ្វីដែលទាក់ទាញតែប្រជាប្រិយភាព
ទោះបីជាត្រូវកុហកបោកប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋក៏ដោយ។ ពួកគាត់ចូលចិត្តធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តដើម្បីប្រយាជន៏ផ្ទាល់ខ្លួនជាធំ
ហើយថែមទាំងព្យាយាមនិយាយពន្យល់ ភូតកុហកនូវទង្វើរបស់ខ្លួនទៀតផង។
២. ជាអ្នកបម្រើផ្តល់គំរូនៃការលះបង់
អ្នកដឹកនាំល្អតែងមានស្មារតីជាអ្នកបំរើសហការីដែលគាត់ធ្វើការជាមួយ មិនមានអត្តចរិតបែបជាចៅហ្វាយនាយ ប្រើសហការីតាមអំពើចិត្ត។ គាត់តែងមានចិត្តចង់ជួយអ្នកដទៃឲ្យសម្រេចគោលដៅល្អ។ ជាពិសេសគាត់តែងផ្តល់គំរូនៃការលះបង់ ដូចជាហ៊ានលះបង់អំណាច ឬតួនាទីក្រោយការកាន់កាប់តួនាទីក្នុងរយៈពេលកំណត់មួយ (មិនធ្វើនាយករដ្ឋមន្រ្តី ឬមេបក្សមួយជីវិត)។ មានជាឧទាហរណ៏ដូចជា លោក ហ្សក វ៉ាស៊ីនតោន ប្រធានាធិបតីទី១របស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្កើតប្រព័ន្ធដឹកនាំប្រទេសបែបប្រធានាធិបតី ដោយត្រូវបោះឆ្នោត ហើយ មានអណត្តិ។ លោកបានចាកចេញពីអំណាចបន្ទាប់ពីធ្វើប្រធានាធិបតីបាន ២អណត្តិ បើទោះបីគាត់អាចធ្វើប្រធានាធិបតីមួយជីវិតក៏ដោយ។ ដូចគ្នាដែរ លោក ណែលសិន ម៉ាន់ដេឡា ប្រធានាធិបតីទី១បែបប្រជាធិបតេយ្យនៃអាព្រិកខាងត្បូង បានលាឈប់សំរាកបន្ទាប់ពីកាន់តួនាទីបាន ១អណត្តិ។ មហាត្មៈ គន្ធី មិនទទួលយកតំណែងផ្លូវការណាមួយឡើយបន្ទាប់ពីរំដោះប្រទេសឥណ្ឌាចេញពីអាណានិគមអង់គ្លេស បើទោះបីគាត់ជាអ្នកដឹកនាំឈានមុខគេក៏ដោយ។ នេះហើយជាគំរូល្អៗ ដែលអ្នកនយោបាយខ្មែរត្រូវធ្វើសម្រាប់កូនខ្មែរជំនាន់នេះនិង ជំនាន់ក្រោយ។ អ្នកដឹកនាំដែលគិតតែប្រយោជន៏ផ្ទាល់ខ្លួននិងក្រុមគ្រួសារ មានភាពអត្មានិយមខ្លាំង បង្ហាញគំរូមិនល្អជាច្រើន ដូចជាការថែរក្សានិងពង្រឹងអំណាច ដណ្តើមអំណាច ដឹកនាំបែបគ្រួសារនិយមនិងបក្សពួកនិយម លក់ទ្រព្យសម្បត្តិជាតិ។៣. មានទស្សនវិស័យវែងឆ្ងាយ
អ្នកដឹកនាំនយោបាយល្អតែងមានការសំឡឹងមើលបានវែងឆ្ងាយពីការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ហើយធ្វើការសម្រេចចិត្តក្នុងទិសដៅវែងឆ្ងាយនោះ។ ពួកគាត់គិតពីការរៀបចំប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងប្រទេសនិងបក្សនយោបាយបែបប្រជាធិបតេយ្យសំរាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយ មានគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍប្រទេសដែលផ្តោតលើការកសាងចីរភាព ដូចជាគោលនយោបាយគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ និងមានការត្រៀមរៀបចំសង្គមសំរាប់ អនាគតវែងឆ្ងាយ ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យជាតិធំៗ ដូចជាភាពវឹកវរ វិបត្តសង្គម ការបាត់បង់ឯករាជ្យភាពជាតិ ភាពអត់ឃ្លាន និងភាពខ្វះអ្នកបន្តវេនជាដើម។
អ្នកដឹកនាំដែលគ្មានទស្សនវិស័យវែងឆ្ងាយ
យកចិត្តទុកដាក់តែលើការថែរក្សា និង ពង្រឹងអំណាច ឬត្រឹមតែទៅដណ្តើមអំណាចប៉ុណ្ណោះ។
ពួកគាត់ច្រើនធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្ត
រៀបចំប្រព័ន្ធដឹកនាំបក្ស និងរដ្ឋដើម្បីប្រយាជន៏ផ្ទាល់ខ្លួន ក្រុមគ្រួសារ និងបក្សពួក
ហើយមិនយកចិត្តទុកដាក់ដល់ការរៀបចំប្រព័ន្ធដើម្បីប្រយាជន៏ជាតិវែងឆ្ងាយទេ។
៤. ចេះស្តាប់អ្នកដទៃ
អ្នកដឹកនាំនានាៗរួមទាំងអ្នកនយោបាយ កាលណាឈរនៅទីតាំងកាន់តែខ្ពស់កាន់តែត្រូវការនូវគំនិតយោបល់ល្អៗពីអ្នកដទៃ។ អ្នកដឹកនាំល្អគឺជាអ្នកដែលចេះស្តាប់ និង ប្រមូលយកយោបល់ល្អៗពីពលរដ្ឋ បញ្ញវន្ត និងអ្នកនៅជុំវិញខ្លួន ដើម្បីធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តត្រូវ មិនមានអត្តចរិត គិតថាអញចេះជាងគេ ឬដឹងជាងគេ ហើយធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តបែបអត្តនោម័តិនោះទេ។ ជាពិសេស ក្នុងការបំពេញការងារ គាត់ត្រូវចេះគោរពការធ្វើសេចក្តី សម្រេចចិត្តរួមជាក្រុម ដោយមិនធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តតែឯកឯងទេ។
អ្នកដឹកនាំមិនល្អមិនចូលចិត្តស្តាប់គំនិតយោបល់អ្នកដទៃទេ
ជាពិសេស គំនិតយោបល់ដែលខុសពីខ្លួនគិត ឬបែបទិតៀន។
ពួកគាត់ចូលចិត្តតែគំនិតយោបល់ បែបកោតសរសើរ បញ្ចើចបញ្ចើ ហើយចូលចិត្តធ្វើការសម្រេចចិត្តបែបអត្តនោម័តិ
ដោយគិតថាគាត់ចេះដឹងជាងគេ។
៥. បណ្តុះអ្នកដឹកនាំឲ្យបានច្រើន
អ្នកដឹកនាំនយោបាយល្អតែងមានស្មារតីអប់រំ និងបណ្តុះមនុស្សជាច្រើនទៀតឲ្យក្លាយជាអ្នកដឹកនាំល្អ ដើម្បីជួយបំពេញការងារដោយចេះយល់ដឹង
ពិចារណា និង ធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្តត្រូវដោយខ្លួនឯង។ ពួកគាត់យកចិត្តទុកដាក់
លើកទឹកចិត្ត និងអភិវឌ្ឍអ្នកនៅក្បែរខ្លួនឲ្យក្លាយជាអ្នកដឹកនាំល្អចេះគិតប្រយោជន៏ជាតិនិងប្រជាជនជាចំបង ដោយមិនភ័យខ្លាចពីការ ប្រណាំងប្រជែងដណ្តើមតួនាទី ឬកិត្តិនាមពីគាត់ឡើយ។ បន្តែមពីនេះ គាត់យកចិត្តទុកដាក់បង្កើតយន្តការបណ្តុះអ្នកដឹកនាំនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ
និងតាមវិស័យផ្សេងៗ ឲ្យក្លាយជាអ្នកដឹកនាំដ៏ឈ្លាសវៃ មិនចាំបាច់រង់ចាំបញ្ជាពីថ្នាក់លើក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានានានៅមូលដ្ឋានឬតាមវិស័យផ្សេងៗឡើយ។
ជាពិសេសបណ្តុះយុវជនឲ្យក្លាយជាអ្នកដឹកនាំល្អ សំរាប់បន្តវេនជាទំពាំងស្នងឫស្សី។
អ្នកដឹកនាំនយោបាយមិនល្អចូលចិត្តនយោបាយប្រជាភិថុត
បណ្តុះឲ្យមនុស្សដើរតែតាមគាត់ ចាំតែស្តាប់បញ្ជាពីគាត់
ហើយឲ្យគិតប្រយោជន៏ផ្ទាល់ខ្លួនជាធំ។ គាត់ខំប្រឹងតែឲ្យអ្នកដទៃជួយឲ្យគាត់ល្បីឈ្មោះ
ពង្រឹងពង្រីកអំណាចរបស់គាត់ប៉ុណ្ណោះ។
៦. មានទំនុកចិត្តនិងលើកទឹកចិត្តដល់សហការី
អ្នកនយោបាយដែលមានភាពជាអ្នកដឹកនាំល្អបែបប្រជាធិបតេយ្យតែងមានទំនុកចិត្តដល់សហការីល្អៗនៅជុំវិញខ្លួន និងនៅខាងក្រោម (ឧទាហរណ៏ថ្នាក់ឃុំ ស្រុក ខេត្ត) ហើយប្រគល់អំណាចនិងធនធានគ្រប់គ្រាន់ដល់ពួកគេឲ្យបំពេញការងារបំរើប្រជាពលរដ្ឋ។ គាត់តែងទុកចិត្ត និងលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកដែលបំពេញការងារបានល្អប្រសើរ ហើយផ្តល់ឱកាសអោយសហការីអភិវឌ្ឍខ្លួនកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត ដើម្បីឈានទៅកាន់ការងារកាន់តែធំនិងសំខាន់។
អ្នកដឹកនាំមិនល្អចូលចិត្តប្រមូលផ្តុំអំណាចនិងធនធាននៅតែទីតាំង ឬតួនាទីរបស់ខ្លួន ព្រោះមិនទុកចិត្ត និងភ័យខ្លាចអ្នកដទៃរួមទាំងសហការីខ្លួនផងដណ្តើមអំណាចនិងកិត្តិនាម។
៧. ចេះជ្រើសរើសអ្នកមានសមត្ថភាពនិងគុណធម៌
អ្នកដឹកនាំល្អបែបប្រជាធិបតេយ្យចេះបង្កើតយន្តការឲ្យមានការជ្រើសរើសអ្នកកាន់ការងារសំខាន់ៗ ប្រកបដោយយុត្តិធម៌និងតម្លាភាព ដើម្បីទទួលបានអ្នកដឹកនាំជាច្រើនទៀត ដែលមានសមត្ថភាពចំរុះ មានគុណធម៌ មានសុចរិតភាព ហើយចេះបង្កលក្ខណៈឲ្យពួកគេធ្វើការជាមួយគ្នាជាក្រុមការងារល្អ ចេះជួយគ្នា។ អ្នកដឹកនាំល្អលើកទឹកចិត្តសហការីមានសមត្ថភាពទាំងនោះឲ្យហ៊ានទិតៀនថ្នាក់ដឹកនាំបែបស្ថាបនា ដើម្បីទទួលបានគំនិតល្អៗបន្ថែមទៀត ក៏ដូចជាការកែតម្រូវគំនិតខុសឆ្គងទាំងឡាយ។
អ្នកដឹកនាំដែលខ្វះចរិតលក្ខណៈបែបប្រជាធិបតេយ្យ
នៅមានគំនិតអញជាធំបែបអភិជន ចូលចិត្តជ្រើសរើសមនុស្សមកធ្វើការជាមួយច្រើនតែសាច់ញ្ញាតិបងប្អូន
ឬបក្សពួក ឬអ្នកគ្រាន់តែចេះអែបអបសរសើរខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកដឹកនាំរបៀបនេះមិនចូលចិត្តការទិតៀនទេ បើទោះបីបែបស្ថាបនាក៏ដោយ។
៨. មានភាពក្លាហាន
អ្នកដឹកនាំល្អបែបប្រជាធិបតេយ្យតែងមានទឹកចិត្តស្នេហាជាតិនិងប្រជាជនខ្ពស់។ ដោយសារតែទឹកចិត្តដ៏ល្អប្រពៃនេះហើយទើបគាត់មានការតស៊ូព្យាយាម ទឹកចិត្តអំណត់ និងហ៊ានជំនះឧបសគ្គធំៗ ដើម្បីសម្រេចគោលដៅដែលជាអត្ថប្រយោជន៍ធំចំបងរបស់ជាតិ។ ការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ដើម្បីជាតិមាតុភូមិបណ្តាលឲ្យពួកគាត់ហ៊ានដើរឆ្លងសេចក្តីភ័យខ្លាចទាំងឡាយ ពង្រឹងភាពជឿជាក់លើខ្លួន និងមានស្មារតីរឹងមាំ ទោះស្ថិតក្នុងស្ថានភាពជ្រួលច្របល់ ឬតានតឹងខ្លាំងក៏ដោយ។
អ្នកដឹកនាំដែលខ្វះទឹកចិត្តស្នេហាជាតិខ្ពស់
នៅមានភាពអត្មានិយមខ្លាំង ច្រើនចុះចាញ់ឧបសគ្គធំៗចំពោះមុខ រត់យករួចខ្លួន
ហើយទុកឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរងទុក្ខនិងអស់សង្ឃឹម៕
=== ^^^ ===
--- ---
-- អត្ថបទទាក់ទង ៖
Comments